26 March 2010

ကဗ်ာသေဘာတရား (မာ့က္စ္ဝါဒႏွင့္ကဗ်ာ)


စကားနဲ႔ေမွာ္အတတ္ (စာ ၂၄ မွ ၃၁)

ေအာက္ပါကေတာ့ နယူးဟီပ႐ိုက္ဒိစ္က ေတးတပုဒ္ျဖစ္ၿပီး ေက်ာက္ေဆာင္ထဲမွာ ေနတယ္ဆိုတဲ့ မိန္းမႏွစ္ဦးဆီ ရည္ညႊန္းသီဆိုဟန္ ေရးဖြဲ႔ထားတယ္။


"ေတးသီဆိုေနတယ္။ ေတးသံ ေအာ္ျမည္ေနတယ္။
သင္း ငါ့ဇနီးျဖစ္ေစလို႔ ေတးသံက ေအာ္ေနတယ္။
ဟိုမွာရွိတဲ့မိန္းမ၊ ျမင့္ျမတ္တဲ့ေက်ာက္ေဆာင္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့
အထဲမွာ ထိုင္ေနတဲ့၊ ေက်ာက္တံုးထဲမွာေနတဲ့ မိန္းမႏွစ္ေယာက္တို႔
ေတးသံက ႏွစ္ေယာက္လံုးကို ထြက္ခဲ့ၾကလို႔ ေအာ္္ေနတယ္…။"
(ကိုးကားခ်က္အညႊန္း ၉။ ။ေဂ် ေလးယဒ္ "မာေလကူလာက ေက်ာက္ေခတ္လူသားမ်ား" ၁၉၄၂၊ စာ ၁၄၂)

ဒီကဗ်ာမွာ တကယ့္ျဖစ္ရပ္နဲ႔ စိတ္ကူးယဥ္မႈ ေရာေထြးေနတာမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အမိန္႔ေပးေနတာကို ေတြ႔ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ အမိန္႔ေပးပံုက တိုက္ဆိုင္သူမ်ားကို တိုက္႐ိုက္ေပးေနတဲ့သေဘာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။ ေတးသံရဲ႕ခိုင္းေစတတ္တဲ့ ေမွာ္အစြမ္းနဲ႔ ေပးေနျခင္းျဖစ္တယ္။ ေတးသံကို သဘာဝထက္လြန္တဲ့ တန္ခိုးေတာ္တခုအျဖစ္ သ႑ာန္ျပဳထားေလရဲ႕။

ေနာက္ဥပမာတခုက ဂ်ာမန္ သစ္ခုတ္သမား ေတးသံတပုဒ္ျဖစ္ပါတယ္။

Klinge du, klinge du, Waldung,
Schalle du, schalle du, Halde,
Halle wider, halle wider, Hainlein,
Tone wider, grosser Laubwald,
Wider meine gute Stimme,
Wider meine golden kehle,
Wider meine Leid, des lieblichstel!

Wo die Stimme zu verstehen ist,
Werden bald die Busche brechen,
Schichten sich von selbst die Stamme,
Stapeln sich von selbst die Klafter,
Haufen sich zum Hof die Schober,
Ohne junger Manner Zutun,
Ohne die gescharften Aexte.
(ကိုးကားခ်က္အညႊန္း ၁၀။ ။ ျဗဴခါ၊ စာ ၄၇၃)

သစ္ခုတ္သမားေတြက သစ္ပင္ေတြကို သူတို႔ရဲ႕ေတးသံကို နာခံတဲ့အေနနဲ႔ ေျမၾကီးေပၚလဲၾက၊ သစ္တံုးမ်ားအျဖစ္ ျပတ္ၾက၊ ေတာထဲက လိမ့္ထြက္သြားၾက၊ ၿပီး သစ္ဝိုင္းထဲမွာ ဖာသာစုပံုေနၾကဖို႔ ေစခိုင္းၾကျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုး ျဖစ္ပ်က္ၾကလိမ့္မယ္မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို သူတို႔သိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ေတာ့မွာလို စိတ္ကူးယဥ္ၾကည့္ခ်င္ၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕လုပ္ငန္းမွာ အေထာက္အကူလည္း ရတယ္။ ကဗ်ာဟာ ေမွာ္အတတ္က ေပါက္ဖြားလာခဲ့ရတာပါပဲ။

ေနာက္ ဥပမာတခုကေတာ့ ေရွးေဟာင္း အိုင္းရစ္ နိမိတ္ေဟာ ကဗ်ာတပုဒ္ျဖစ္ပါတယ္။

"သတင္းေကာင္းပါးပိမ့္၊ ပင္လယ္ျပင္အက်ိဳးမ်ားစိမ့္၊
ကမ္းေျခလိႈင္းေတြခကာ၊ ေတာေတြျပံဳးၾကကာ၊
စုန္းတေစၧလြင့္ရွားကာ၊ ဥယ်ာဥ္ပန္းမန္ ေဝဆာစြ၊
စပါးပင္ေတြ ရႊမ္းမွည့္စြ၊ ပ်ားပိတုန္းတို႔ ပ်ံဝဲကာ၊
ကမ႓ာၾကီး ရႊင္လန္းစြ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစြ၊ ဝေျပာစြ၊ တေပါင္းေႏြသာစြ။"
(ကိုးကားခ်က္အညႊန္း ၁၁။ ။ Revue celtique တြဲ ၂၆၊ စာ ၃၂)

ဒီကဗ်ာကို သာယာတဲ့ ရတုရာသီ လာပါေစေၾကာင္း သိုက္တေပါင္တရပ္အေနနဲ႔ ပေရာဟိတ္ဆရာတဦးက ရြတ္ဆိုရတယ္။ အလိုရွိတဲ့ျဖစ္ရပ္ကို တကယ္ျဖစ္ေနေတာ့သလို သ႐ုပ္ေဖာ္ထားတာပါပဲ။

ဒီလိုနဲ႔ မသိမသာလို႔ဆိုရမေလာက္ အဆင့္အေလးေတြနဲ႔ က်ေနာ္တိုပအားလံုး သိကၽြမ္းေနၾကတဲ့ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားဆီကိုတိုင္ ေရာက္လာခဲ့တယ္။

"ေႏြေရာက္လို႔လာေပါ့ေလ
ဥၾသတြန္ေၾကာ္ေစ၊
သစ္ေစ့ေတြေပါက္ပြား၊ အသီးအႏွံဖြံ႔ထြား။
ေတာသစ္ရြက္ ေပၚထြန္းကာ၊ ဥၾသတြန္ေၾကာ္ျငာ။"

ဒီကဗ်ာမွာ တင္ျပထားတာေတြကေတာ့ ျဖစ္ရပ္အမွန္ကို တင္ျပထားတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာကိုပဲ အိန္႔ေပးသံေလး ပါေနေသးတယ္။ ဥေရာပ ေတာသူေတာင္သားေတြရဲ႕ဘဝမွာ အျမစ္တြယ္ၿပီး ေပၚေပါက္ခဲ့ရတဲ့ ဒီရာသီဖြဲ႔ေတးသံေလးေတြဟာ ေတာသူေတာင္သားေတြရဲ႕ဆႏတဒေတြ အေကာင္အထည္ေပၚလာေစေရး ရည္စူးၿပီး စပ္ဆိုခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဖြဲ႔ႏြဲ႔မႈကေလးေတြမွာကိုပဲ မႏၲရားသံကေလးေတြ ပဲ့တင္ထပ္ၿပီးေနတယ္။ ကဗ်ာဟာ ေမွာ္အတတ္က ေပါက္ဖြားလာခဲ့ရတာပါပဲ။

"ေတာက္ပတဲ့ ၾကယ္ကေလး၊ ငါ မင္းလို တည္တံ့ခိုင္ျမဲလိုလွတယ္"

ကဗ်ာဆရာေတြဟာ ဘာေၾကာင့္ မျဖစ္ႏိုင္တာေတြကို ေတာင့္တၾကရတာလဲ။ အေျဖကေတာ့ ဒါဟာ ေမွာ္အတတ္က ဆင္းသက္လာခဲ့ရတဲ့ ကဗ်ာရဲ႕အဓိကအဂၤါရပ္ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ သ႑ာန္တုအကရဲ႕အ႐ူးအမူး တက္ၾကြမႈအရွိန္အတြင္းမွာ ငတ္မြတ္ေၾကာက္လန္႔ေနတဲ့ အ႐ိုင္းအစိုင္းေတြဟာ သဘာဝနဲ႔ရင္ဆိုင္ၾကရာမွာ မိမိတို႔ရဲ႕အားႏြဲ႔မႈကို စိတ္အားျပင္းျပင္းျပျပ အ႐ူးအမူးလႈပ္ရွားျခင္းျဖင့္ ေဖာ္ျပၾကတယ္။ တကယ္ရွိေနတဲ့ကမ႓ာ၊ ဗဟိဒၶကမ႓ာၾကီးကို ေမ့ေပ်ာက္ၿပီး မသိတဲ့ကမ႓ာ၊ စိတ္ကူးယဥ္မႈဆိုတဲ့ အဇၥ်တၱကမ႓ာ၊ ကိုယ္ျဖစ္ေစလိုတဲ့ကမ႓ာထဲကို နစ္ျမဳပ္ပစ္လိုက္ၾကတယ္။ ျပင္းျပတဲ့စိတ္ဆႏၵအားထုတ္မႈနဲ႔ တကယ့္ျဖစ္ရပ္ေပၚမွာ ဟန္ေဆာင္သ႐ုပ္ကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ၾကိဳးစားၾကည့္ၾကတယ္။ အဲဒီလို ရည္စူးရာမွာ မေအာင္ျမင္ၾကဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၾကိဳးစားမႈကေတာ့ အခ်ည္းအႏွံမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီလိုၾကိဳးစားမႈေၾကာင့္ သူတို႔နဲ႔သူတို႔ဝန္းက်င္အၾကား စိတ္ပိုင္းပဋိပကၡဟာ ေျပေပ်ာက္သြားတယ္။ ပိုေနျမဲ က်ားေနျမဲ ျပန္လွည္ရရွိသြားတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ တကယ့္ဘဝဆီ ျပန္လွည့္ခဲ့ရတဲ့အခါ ဒီဘဝနဲပဖက္ၿပိဳင္႐ုန္းကန္ဖို႔ အရင္ကထက္ တကယ္ပဲ ပိုမိုအစြမ္းရွိလာၾကေတာ့တယ္။

"ေတာက္ပတဲ့ ၾကယ္ကေလး၊ ငါ မင္းလို တည္တံ့ခိုင္ျမဲလိုလွတယ္"

အဲဒီတုန္းက ဝန္းက်င္အေျခအေနကို ဆင္ျခင္ၾကည့္ပါ။ ကိတ္စ္ဟာ အသက္ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္မွာျဖစ္ၿပီး က်န္းမာေရးျပန္လည္ေကာင္းလာဖို႔ ေနာက္ဆံုးၾကိဳးပမ္းတဲ့အေနနဲ႔ အီတလီကို အသြားမွာေပါ့။ သူဟာ ဖင္နီဘေရာင္းကို ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အဂၤလိပ္ ေရလက္ၾကားထဲမွာ သူစီးလာတဲ့သေဘၤာဟာ မိုးေလေၾကာင့္ လားလ္ဝါသ္ကိုဗ္ဆီ လြင့္ပါသြားၿပီး သူ ကမ္းေပၚတက္ခဲ့ရတယ္။ အဂၤလန္ေျမေပၚကို သူ ေနာက္ဆံုးေျခခ်သြားျခင္းပါပဲ။ ညေနမွာ သေဘၤာဆီကို ျပန္ခဲ့ရင္း ဒီကဗ်ာတိုေလးကို စပ္လိုက္ၿပီး ရွိတ္စပီးယား ကဗ်ာေပါင္းခ်ဳပ္စာအုပ္ထဲမွာ ေရးသြားရွာျခင္းျဖစ္တယ္။ ေလးလၾကာေတာ့ သူ႔ခမ်ာ အီတလီမွာ အားအင္ကုန္ခန္း ႏြမ္းလ်တဲ့ေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။

"ေတာက္ပတဲ့ ၾကယ္ကေလး၊ ငါ မင္းလို
တည္တံ့ခိုင္ျမဲလိုလွတယ္။"

ဒါဟာျဖင့္ အသိနဲ႔ယွဥ္တဲ့ ဆႏၵျပဳမႈကေလး၊ ေသေတာ့မယ့္ဆဲဆဲ လူသားတေယာက္ရဲ႕ ေတာင့္တသံေလးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာ သတိရမိတဲ့ကဗ်ာေလးေတြ ေရာယွက္ေနပါတယ္။

"သို႔ေသာ္လည္း ငါသည္ တည္တံ့ခိုင္ျမဲမႈအရာတြင္
ေကာင္းကင္တခြင္လံုး၌ ၿပိဳင္ဖက္ကင္းေသာ ဓူဝံၾကယ္ပမာ
ျမဲျမံသည္သာတည္း။"

ဒီမွာ သူ႔ကိုယ္ပိုင္စိတ္ကူးယဥ္မႈဟာ ေတာင္က်စမ္းတခုကို လႊတ္ေပးလိုက္သလို လႈပ္ရွားၿပီးလာတယ္။ သူ႔စိတ္ကူးယဥ္မႈဟာ တဟုန္ထိုးျမင့္တက္လာတယ္။ သူ႔ကိုယ္သူ ၾကယ္ရယ္လို႔၊ အဲဒီေနာက္ ဖိုးလမင္းရယ္လို႔ ျမင္လာတယ္။ လူသားရာဇဝင္ အစဦးကစၿပီး လမင္းဟာ အျမဲထာဝရတည္တံ့မႈရဲ႕သေကၤတအျဖစ္ ႐ိုက်ိဳးကိုးကြယ္ရာျဖစ္ခဲ့တယ္။ လမင္းကေနတခါ ကိုဗ့္ဖက္ဆီ ေျပးလႊားစီးဆင္းေနတဲ့ ဒီေရထဲမွာ ညင္သာသာ လူးလြန္႔ေနတဲ့ သေဘၤာရဲ႕အျဖစ္ကို စိတ္အာ႐ံုမွာ ဝိုးတဝါးထင္ျမင္ရင္း သူဟာ ဒီကမ႓ာေျမ အနိမ့္အျမင့္ေတြၾကား ဟိုကဒီ စီးဝင္ေနတဲ့ ဒီေရေတြရဲ႕လႈပ္ရွားမႈကို ငံု႔ၾကည့္လိုက္မိတယ္။

"ညဥ့္အေမွာင္ထုထက္ဝယ္ တကိုယ္ေတာ္အဆင္းအဝါျဖင့္ ေနရသည္မ်ိဳးကား မလိုခ်င္။
ထာဝရမ်က္ခြံတို႔ကို လွစ္ကာ၊
သဘာဝတရား၏ ဇြဲေကာင္းေသာ၊ အအိပ္မဲ့ေသာ
ေတာေပ်ာ္ရွင္ရေသ့အလား၊ လူသားတို႔၏ကမ္းပါးတို႔ကို
သန္႔စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာသုတ္သင္ရျခင္းတည္းဟူေသာ
ရေသ့ရဟန္းအလုပ္လုပ္ရင္း
လႈပ္ရြေနေသာ ေရတို႔ကိုၾကည့္ကာ၊
ေတာင္တန္းၾကီးမ်ား လြင္ျပင္ၾကီးမ်ားေပၚမွ
တကယ္ႏူးညံ့ေသာ အသစ္က်လေသာ ဆီးႏွင္း
မ်က္ႏွာဖံုးကို ေငးေမာကာသာ ၾကည့္ေနရသည္မ်ိဳးကား မလိုခ်င္။"

အဲဒီေနာက္ အနႏၲကမ႓ာထဲကို ေျပးေရာက္သြားရာက သေဘၤာရဲ႕အိပ္ေမြ႔ခ်သလို ယိမ္းခါမႈမ်ားကို ထင္ဟပ္ရင္း ထာဝရတည္ျမဲတဲ့ဘဝနဲ႔ သူဟာ ေျမၾကီးဆီကို ျပန္လာခဲ့တယ္။

"တည္တံ့ကား တည္တံ့လ်က္ပင္၊ မေျပာင္းမလဲလ်က္ပင္၊
ငါ၏ လွပေသာခ်စ္သူ၏ မွည့္ရႊမ္းေသာ ရင္အံုဝယ္ အံုးမွီလ်က္၊
ႏူးညံ့ညင္သာ ၾကြခ်ည္က်ခ်ည္ ျဖစ္ေနသည္ကို ထာဝရေတြ႔သိခံစားရင္း၊
ခ်ိဳျမေသာ ဂဏွာမၿငိမ္မႈျဖင့္ ထာဝရႏိုးၾကားလ်က္၊
သူမ၏ ညင္သာေသာ အသက္႐ွဴသံကို နားေထာင္လ်က္လွ်င္
သို႔ျဖင့္သာ ထာဝရတည္ျမဲလိုဘိ။"

ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ေသျခင္းကင္းၿပီး အခ်စ္မရွိႏိုင္ဘူး။

"သို႔ျဖင့္သာ ထာဝရ တည္ျမဲလိုဘိ။ သို႔မဟုတ္လွ်င္
ေသျခင္းျဖင့္ မူးေမ့ပါရေစေတာ့။"

သူ ႏိုးလာတယ္။ အိပ္မက္မက္ေနတာကို သေဘၤာရဲ႕လႈပ္ရွားမႈက လႈပ္ခါပစ္လိုက္တာနဲ႔ တူလွတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိပ္မက္ေၾကာင့္ သူဟာ သူ႔စိတ္ကို ႏွိပ္စက္ေနတာေတြကို လႈပ္ခါပစ္ခဲ့ႏိုင္တယ္။ စိတ္ရဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို ျပန္လည္ရရွိခဲ့တယ္။ ကမ႓ာၾကီးဟာ ႐ုပ္ပိုင္းအားျဖင့္ေတာ့ သည္တိုင္းသည္တိုင္းပါပဲ။

"ငယ္ရြယ္မႈသည္ ေဖ်ာ့ေတာ့လာေသာ၊
တေစၧႏွယ္ ပိန္ပါးလာေသာ ထို႔ေနာက္
ေသလြန္သြားေသာ…။"

ကမ႓ာၾကီးပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကမ႓ာၾကီးအေပၚ သူ႔ရဲ႕စိတ္ပိုင္းသေဘာထားကေတာ့ ေျပာင္းလဲလာခဲ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ သူ႔အဖို႔ ေစာေစာက ကမ႓ာမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒါဟာ ကဗ်ာရဲ႕ အႏုပဋိေလာမတရားပါပဲ။ ေမွာ္အတတ္ရဲ႕ အႏုပဋိေလာမတရားအတိုင္းပါပဲ။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမယ္)

3 comments:

  1. ဖတ္စရာမွတ္စရာေတြအေတာ္မ်ားတဲ့ဆိုက္ပါလား။

    ReplyDelete
  2. လာလည္ပါတယ္ ေနမင္းနီ
    အေတာ္မ်ားမ်ားဖတ္သြားမွတ္သြားပါတယ္။
    စိတ္ဝင္စားစရာေတြပါ။
    နန္း က ဒံုးေဝးေတာ့ ေသခ်ာဖတ္ရတယ္။

    ReplyDelete
  3. လာဖတ္သြားတယ္
    ေက်းဇူးပါ

    ReplyDelete